gjuha standarde shqipe

jakup beg egnatia
ose gjuha e njësuar letrare shqipe.

u miratua në Kongresin e Drejtshkrimit të Shqipes në vitin 1972 në Tiranë. Ky Kongres, si forumi më i lartë shkencor, analizoi e diskutoi gjerësisht parimet themelore, çështjet e përgjithshme dhe shumë zgjidhje të veçanta të drejtshkrimit të shqipes, si edhe probleme të tjera teorike e praktike, që kanë të bëjnë me normën letrare në përgjithësi.

si shumë segmente tjera shoqërore edhe gjuha standarde me që u miratua në kohën e regjimit është e hapur për shumë diskutime e pyetje rreth asaj se sa plotëson dhe kënaq normat shoqërore dhe origjinalitetin e gjuhës shqipe.

etniciteti

jakupi
nënkupton një kategori njerëzish që identifikohen me njëri-tjetrin bazuar në ngjashmëri të tilla si origjina e përbashkët, gjuha, historia, shoqëria, kultura ose kombi. Anëtarësia e një grupi etnik priret të përkufizohet nga një trashëgimi kulturore e përbashkët, origjina, miti i origjinës, historia, atdheu, gjuha ose dialekti, sisteme simbolike si feja, mitologjia dhe rituali, kuzhina, stili i veshjes, arti etj.

është koncept i ngjashëm por dallon nga raca dhe kombi.

zhargon

jakupi
çdo varietet folës i një gjuhe që shërben për komunikim brenda një grupi të caktuar shoqëror.

për termin zhargon në kontekst ndërkombëtar përdoren edhe terme alternative ndërkombëtare si sleng nga ang. dhe argo nga frëng. këto terme mund të kenë edhe dallime të vogla të interpretimit të këtyre fenomeneve.

muhammed

jakupi
në arabishte lavdrim, i lavdëruar.

një sure ne kuran. sureja nr. 47

[47:0] Në emër të Zotit, Mirëbërësit, të Mëshirshmit
[47:1] Ata që nuk besojnë dhe zmbrapsin nga rruga e Zotit, Ai ua asgjëson punët e tyre.
[47:2] Ata që besojnë dhe punojnë drejtësi, dhe besojnë në çka i është zbritur Muhamedit - që është e vërteta nga Zotëruesi i tyre – Ai ua heqë mëkatet e tyre, dhe i bekon me kënaqësi.
[47:3] Kjo është për shkak se ata që nuk besojnë po ndjekin pavërtetësi, përderisa ata që besojnë po ndjekin të vërtetën nga Zotëruesi i tyre. Zoti kështu i përmend për njerëzit shembujt e tyre.
[47:4] Nëse ndeshesh (në luftë) me ata që nuk besojnë, mund t'i godasësh në qafë. Nëse i merr si rob lufte mund t'i lirosh pa ose me pagesë, derisa të përfundojë lufta. Sikur të donte Zoti, Ai do t'ju kishte dhuruar juve fitore, pa luftë. Por Ai ju teston me njëri tjetrin. Sa për ata që vriten në rrugën e Zotit, Ai nuk do e shkojë kot sakrificën e tyre.
[47:5] Ai do i udhëzojë ata, dhe do i bekojë me qetësim shpirtëror.
[47:6] Ai do i pranojë ata te Parajsa, që Ai ua përshkroi.
[47:7] O ju që besoni, nëse e përkrahni Zotin, Ai do t'ju përkrahë juve, dhe t'jua përforcojë këmbët.
[47:8] Ata që nuk besojnë vetëshkaktojnë vuajtje; Ai i bën punët e tyre të jenë krejtësisht të kota.
[47:9] Sepse ata urryen çka Zoti shpalli dhe si pasojë, Ai asgjëson punët e tyre.
[47:10] A nuk u endën nëpër tokë dhe panë pasojat që pësuan ata para tyre? Zoti i shkatërroi punët e tyre; të gjithë mosbesimtarët do të vuajnë fatin e njëjtë.
[47:11] Kjo është për shkak se Zoti është Zotëruesi i atyre që besuan, përderisa mosbesimtarët nuk kanë asnjë zotërues.
[47:12] Zoti i pranon ata që besojnë dhe çojnë jetë të drejtë në kopshte me prroje që rrjedhin. Sa për ata që nuk besojnë, ata jetojnë dhe hanë si hanë kafshët, pastaj përfundojnë në zjarr.
[47:13] Sa e sa shoqëria ishte më e fortë se shoqëria që të dëboi ty nga qyteti yt; kur ne i asgjësuam, askush nuk mund t'i ndihmonte ata.
[47:14] A janë ata të ndriçuarit nga Zotëruesi i tyre njëjtë si ata punët e këqija të të cilëve janë të zbukuruara në sytë e tyre, dhe i ndjekin mendimet e tyre?
[47:15] Alegoria e Parajsës që premtohet për të drejtit është kjo: ka lumenj me ujë të kthjellët, dhe lumenj qumështi të freskët, dhe lumenj vere – të shijshme për pirësit – dhe lumenj mjalti të kulluar. Ata kanë të gjitha llojet e frutave aty, dhe falje nga Zotëruesi i tyre. (A janë ata më mirë) apo ata që qëndrojnë përgjithmonë në zjarr, dhe pijnë ujë ferri që ua shqyen zorrët?
[47:16] Disa prej tyre të dëgjojnë ty, pastaj sapo të largohen i pyesin ata që u ndriçuan, “Çka deshi të thotë ai?” Zoti kështu i mbyllë zemrat e tyre dhe, si pasojë, ata ndjekin vetëm mendimet e tyre.
[47:17] Sa për ata që janë të udhëzuar, Ai ua shton udhëzimin, dhe ua dhuron drejtësinë.
[47:18] A po presin ata derisa tu vij Ora atyre papritmas? Të gjitha shenjat për të veç kanë ardhur. Kur tu vij Ora atyre, si do të kenë dobi nga lajmi i tyre?
[47:19] Ta dish që: “Nuk ka asnjë zot tjetër përkrah Zotit,” dhe kërko falje për mëkatet tua dhe mëkatet e të gjithë besimtarëve dhe besimtareve. Zoti është tërësisht i vetëdijshëm për vendimet tuaja dhe fatin tuaj përfundimtar.
[47:20] Ata që besuan thanë: “Kur do të shpallet një sure e re?” Por kur një sure u shpall, ku haptas u përmend luftimi, do i shihje ata që ushqyen dyshime në zemrat e tyre duke të shikuar ty, sikur vdekja tashmë të kishte ardhur te ta. Ata kështu u ekspozuan.
[47:21] Bindje dhe shprehje të drejta priten prej tyre. Vetëm sikur të tregonin besim në Zotin, kur u bë thirrje për mobilizim, do të kishte qenë më mirë për ta.
[47:22] A është gjithashtu qëllimi juaj që sapo të largoheni të kryeni të këqija dhe t'i keqtrajtoni të afërmit tuaj?
[47:23] Janë ata që vetëshkaktuan mallkim nga Zoti, me të cilin ai i bën të shurdhër dhe të verbër.
[47:24] Pse nuk e studiojnë Kuranin me kujdes? A kanë dry në mendjet e tyre?
[47:25] Padyshim, ata që tërhiqen prapa, pasi që udhëzimi u është shfaqur atyre, djalli i ka joshur dhe i ka tërhequr për kapistre.
[47:26] Kjo është për shkak se ata u thanë atyre që urrenin çka Zoti kishte zbritur, “Ne do t'ju bindemi juve në çështje të caktuara.” Zoti i di plotësisht fshehtësitë e tyre.
[47:27] Si do të jetë për ta kur engjëjt i vënë në vdekje? Do i rrahin në fytyrat e tyre dhe prapanicat e tyre.
[47:28] Kjo është për shkak se ata ndoqën çka zemëroi Zotin dhe urryen gjërat që e kënaqin Atë. Si pasojë, Ai i ka asgjësuar punët e tyre.
[47:29] A menduan ata që ushqejnë dyshime në zemrat e tyre që Zoti nuk do i nxjerrë jashtë mendimet e tyre të këqija?
[47:30] Nëse dëshirojmë, mund t'i ekspozojmë për ty, që të mund t'i njohësh vetëm duke i shikuar. Megjithatë, mund t'i njohësh nga mënyra e të folurit. Zoti është tërësisht i vetëdijshëm për të gjitha punët tuaja.
[47:31] Patjetër do t'ju vëmë në test, për të dalluar ata mes jush që përpiqen, dhe durojnë me këmbëngulje. Duhet t'i ekspozojmë cilësitë tuaja të vërteta.
[47:32] Ata që nuk besojnë dhe zmbrapsin nga rruga e Zotit, dhe kundërshtojnë të dërguarin pasi që udhëzimi u është shfaqur atyre, nuk e dëmtojnë Zotin aspak, e Ai i asgjëson punët e tyre.
[47:33] O ju që besoni, t'i bindeni Zotit, dhe t'i bindeni të dërguarit. Përndryshe, të gjitha punët tuaja do të jenë të kota.
[47:34] Ata që nuk besojnë dhe zmbrapsin nga rruga e Zotit, pastaj vdesin si mosbesimtarë, Zoti nuk do i falë.
[47:35] Prandaj, të mos luhateni dhe të mos dorëzoheni në kërkim të paqes, se u është garantuar fitorja, dhe Zoti është me ju. Ai nuk do i shkojë kot përpjekjet tuaja.
[47:36] Jeta e kësaj bote nuk është asgjë më shumë se lojë dhe kotësi. Por nëse besoni dhe çoni jetë të drejtë, Ai do t'ju shpërblejë, pa ju kërkuar aspak para.
[47:37] Po t'ju kërkonte Ai para, deri në atë masë sa që të krijonte vështirësi për ju, mund të ishit bërë dorështrënguar, dhe e keqja juaj e brendshme mund të ekspozohej.
[47:38] Ftoheni që të shpenzoni në rrugën e Zotit, por disa prej jush bëheni dorështrënguar. Dorështrënguarit janë dorështrënguar ndaj shpirtrave të vet. Zoti është i Pasur, përderisa ju jeni të varfër. Nëse refuzoni, Ai do të zëvendësojë njerëz të tjerë në vendin tuaj, dhe ata nuk do të jenë si ju.

sytliaç

jakup beg egnatia
nga turq. sütlaç që lexohet sytlaç, gati se njëjtë si në shqip, vetëm që humbet tingulii i në turqisht, gjegjësisht shtohet në shqipe.

megjithatë nëse në stamboll në një ëmbëltore kërkoni sytliaç, s'do e gjeni dot sytliaçin e bardhë me oriz të gjyshes që keni ngrënë në shtëpi, por një shije krejtësisht të ndryshme, ku dhe do të thoni në vete, ç'paskemi ngrënë deri tani!

kar

pis
një ndër fjalët më të përdorura, veçanërisht në mesin e meshkujve. po s'e gjeni dot në asnjë fjalor. zakonisht përdoret në formë pejorative, dhe ka kuptime si torollak, budalla ose i marrë.

përdoret dhe në formë përkëdhelëse si (shih: karuc).

p.sh:
- a s'po shesh që në të majtë nuk lejohet të kthesh, o karuc!

olli

peshku i zi
nje prapashtese shpesh e hasur ne mbiemrat e shqiptareve. rrjedh nga 'oglu' e turqishtes, qe do te thote 'i biri i'.

ato qe kane mbiemrat me prapashtesen olli zakonisht jane qytetar te vjeter ne vendet ku banojne.

ç'pret?


fjalorishti është një platformë ku mund të ndashë mendimet dhe ndjenjat me liri të plotë, është burimi i diturive të lira.

a do që edhe ti të bëhesh pjesë e këtij thesari fantastik?

regjistrohu